Cách ăn trâu gác bếp ngon nhất - Ảnh từ Đỗ Ngọc Mai

Ăn thịt trâu gác bếp như nào mới ngon? mới đúng chuẩn hương vị độc đáo của Tây Bắc?. Cùng Trâu gác bếp bỏ túi ngay các cách ăn trâu gác bếp ngon nhất trong bài viết này bạn nhé!

Giới thiệu sơ lược về trâu gác bếp

Trâu gác bếp là món thịt trâu hun khói độc đáo có nguồn gốc từ đồng bào dân tộc Thái ở vùng Tây Bắc Việt Nam. Từ xưa, người ta chế biến thịt trâu bằng cách tẩm ướp gia vị rồi treo lên gác bếp (trên giàn bếp) để hun khói và làm khô thịt, giúp bảo quản được lâu. Nhờ phương pháp truyền thống này, thịt trâu gác bếp có lớp vỏ ngoài màu nâu đen óng ánh mùi khói, bên trong thịt đỏ sậm đẹp mắt.

Đặc trưng của món ăn là hương vị thơm ngon, đậm đà khó quên: vị ngọt bùi của thịt trâu hòa với vị cay cay tê tê của mắc khén, ớt, gừng và thoang thoảng mùi khói bếp núc mộc mạc. Thịt trâu gác bếp thường được xếp vào hàng đặc sản quý, hay xuất hiện trong các dịp lễ Tết, làm quà biếu sang trọng và là món “mồi nhậu” ưa thích của nhiều người.

Trâu gác bếp là món thịt trâu hun khói độc đáo có nguồn gốc từ đồng bào dân tộc Thái ở vùng Tây Bắc Việt Nam - Ảnh từ Lê Vĩnh Bảo Chi
Trâu gác bếp là món thịt trâu hun khói độc đáo có nguồn gốc từ đồng bào dân tộc Thái ở vùng Tây Bắc Việt Nam – Ảnh từ Lê Vĩnh Bảo Chi

Hướng dẫn cách ăn trâu gác bếp ngon nhất – đúng chuẩn vị sành ăn

Mặc dù thịt trâu gác bếp đã được làm chín và có thể ăn ngay, nhưng để cảm nhận vị ngon chuẩn nhất, bạn nên chế biến làm nóng và làm mềm thịt trước khi thưởng thức. Dưới đây là các cách ăn trâu gác bếp ngon nhất và phổ biến nhất giúp thịt trâu gác bếp dậy hương và mềm thơm hơn:

  • Hấp cách thủy: Đây là cách làm mềm thịt hiệu quả và giữ trọn vị ngọt. Bạn hãy nhúng nhanh miếng thịt trâu khô qua nước sôi để nguội (hoặc vẩy nước lên thịt) rồi đặt vào bát/đĩa và cho vào nồi hấp cách thủy. Hấp khoảng 5–8 phút tính từ lúc nước sôi . Thịt trâu sau khi hấp sẽ mềm hơn, dễ xé sợi mà vẫn mọng vị bên trong.
Trâu gác bếp hấp cách thủy, cách hấp quen thuộc của người dân vùng Tây Bắc - Ảnh từ Lâm A Tuyến
Trâu gác bếp hấp cách thủy, cách hấp quen thuộc của người dân vùng Tây Bắc – Ảnh từ Lâm A Tuyến
  • Nướng (than hoa hoặc lò nướng): Cách truyền thống được nhiều người Tây Bắc áp dụng là nướng thịt trâu trên than hoa. Trước khi nướng, bạn cũng nên nhúng qua nước lạnh rồi đặt miếng thịt trên vỉ than hồng, nướng đến khi tỏa mùi thơm và thịt nóng đều . Nếu không có bếp than, bạn có thể dùng lò nướng: làm ẩm miếng thịt rồi nướng ở 200–220°C khoảng 7–10 phút. Cách nướng giúp miếng thịt dậy mùi thơm khói quyến rũ, thớ thịt săn lại nhưng không bị khô quá, rất thích hợp để lai rai làm mồi nhậu.
Thưởng thức thịt trâu gác bếp bằng cách nướng trên bếp than hoa - Ảnh sưu tầm
Thưởng thức thịt trâu gác bếp bằng cách nướng trên bếp than hoa – Ảnh sưu tầm
  • Quay bằng lò vi sóng: Nếu cần nhanh gọn, bạn có thể dùng lò vi sóng. Hãy rã đông (nếu thịt đông đá) và nhúng miếng thịt qua bát nước lã, rồi để vào lò vi sóng quay khoảng 2 phút ở công suất ~600W . Cách này tiện lợi nhưng thịt dễ bị khô hơn so với hấp hoặc nướng, vì vi sóng có thể làm mất nước trong thịt. Lưu ý: Không nên quay vi sóng quá lâu hoặc quay thịt khi không làm ẩm trước – điều này sẽ rút hết nước trong thịt khiến miếng trâu dai cứng như kẹo cao su và không thể xé nổi.

Sau khi làm nóng bằng một trong các cách ăn trên, thịt trâu sẽ tỏa mùi thơm lừng và mềm hơn đáng kể. Lúc này, bí quyết của người sành ăn là không dùng dao cắt mà dùng dụng cụ như chày hoặc sống dao bản to đập nhẹ dọc theo thớ thịt, rồi xé thịt bằng tay thành những sợi nhỏ. Cách làm này giúp thớ thịt tơi ra, giữ được độ dài và dai giòn tự nhiên, khi ăn sẽ ngon hơn rất nhiều so với việc cắt ngang thớ. Hãy xé thịt trâu thành từng sợi vừa ăn, bày ra đĩa – giờ thì bạn đã sẵn sàng thưởng thức đúng kiểu trâu gác bếp chuẩn Tây Bắc rồi!

Gợi ý kết hợp nước chấm và đồ uống khi thưởng thức

Món trâu gác bếp sẽ ngon tròn vị hơn khi kết hợp cùng loại nước chấm phù hợp. “Đúng bài” nhất phải kể đến chẩm chéo – thứ nước chấm đặc trưng của người Thái vùng Tây Bắc, được pha chế từ các gia vị núi rừng như hạt mắc khén, ớt (thóc), sả, gừng, tỏi, muối, rau thơm… giã nhuyễn . Chẩm chéo có vị mặn vừa, cay tê và hơi ngọt hậu, mùi thơm bùi bùi rất độc đáo, chấm cùng thịt trâu gác bếp thì “đúng chuẩn vị” không gì sánh bằng.

Khi thưởng thức, bạn cầm sợi thịt trâu xé, chấm ngập vào bát chẩm chéo và từ từ cảm nhận vị cay nồng, ngọt bùi hòa quyện – đó chính là trải nghiệm mà bất cứ tín đồ ẩm thực Tây Bắc nào cũng nhớ mãi.

Trâu gác bếp chấm cùng chẳm chéo - Ảnh từ Đỗ Mai Phương
Trâu gác bếp chấm cùng chẳm chéo – Ảnh từ Đỗ Mai Phương

Nếu không có chẩm chéo, bạn vẫn có thể dùng các loại nước chấm khác như: tương ớt loại ngon, xốt tiêu, hoặc muối tiêu chanh ớt. Tuy hương vị không đậm đà bằng chẩm chéo truyền thống, nhưng những lựa chọn này cũng giúp tăng vị đậm đà cho thịt trâu khô. Một mẹo nhỏ khác của dân sành ăn: vắt vài giọt chanh lên đĩa thịt trâu gác bếp trước khi ăn. Chanh sẽ làm dậy mùi thơm và giúp miếng thịt mềm hơn, lại thêm chút vị chua nhẹ kích thích vị giác.

Bên cạnh nước chấm, đồ uống đi kèm cũng góp phần nâng tầm trải nghiệm với món trâu gác bếp. Thịt trâu khô hun khói rất “bén” với những thức uống có men cay nồng. Rượu ngô (loại rượu truyền thống nấu từ ngô của người vùng cao) là gợi ý hàng đầu – nhấp một chén rượu ngô cay nồng rồi cắn miếng trâu gác bếp dai ngọt, bạn sẽ cảm nhận rõ nét hơi thở núi rừng Tây Bắc. Ngoài ra, thưởng thức trâu gác bếp với bia cũng là lựa chọn phổ biến.

>>>Bạn có muốn tìm hiểu thêm về: Cách bảo quản trâu gác bếp đúng cách?

Rượu ngô Tây Bắc - Ảnh từ Lê Kim Dung
Rượu ngô Tây Bắc, loại rượu nhấm cùng với thịt trâu gác bếp là hết “sẩy” – Ảnh từ Lê Kim Dung

Bạn có thể dùng bia lạnh thông thường hoặc thử các loại bia thủ công với hương vị đặc biệt để tăng phần thú vị. Vị đắng mát của bia giúp cân bằng độ đậm đà, làm sạch vị giác giữa những miếng thịt dai thơm, khiến bạn ăn hoài không ngán. Một số người còn kết hợp thịt trâu gác bếp với rượu vang đỏ đậm, tạo trải nghiệm ẩm thực Đông Tây kết hợp rất riêng. Tùy sở thích, hãy chọn cho mình đồ uống phù hợp để vừa nhâm nhi vừa thưởng thức trâu gác bếp ngon đúng điệu.

Cách phân biệt trâu gác bếp ngon và loại kém chất lượng

Trên thị trường hiện nay có không ít sản phẩm thịt trâu gác bếp giả hoặc kém chất lượng. Để trở thành người tiêu dùng thông thái và đảm bảo món trâu gác bếp bạn thưởng thức thật sự ngon chuẩn, hãy lưu ý một số điểm phân biệt sau đây:

  • Màu sắc: Thịt trâu gác bếp loại ngon thường có màu đen sẫm ở bên ngoài, bên trong là màu đỏ hồng tự nhiên của thịt đã được hun khói kỹ. Đây là dấu hiệu đầu tiên dễ nhận biết bằng mắt thường . Ngược lại, hàng kém chất lượng có màu sắc bất thường: hoặc là màu hồng nhạt (do chỉ sấy khô chứ không hun kỹ, hoặc dùng thịt để đông lạnh), hoặc đỏ thẫm sậm (nếu làm từ thịt lợn già giả trâu) . Miếng thịt giả cũng thường ngắn và màu không đồng đều.
  • Thớ thịt và độ dai: Thịt trâu gác bếp thật có thớ thịt dài, rõ sợi cơ, miếng thịt săn chắc. Khi xé ra, sợi thịt dai vừa phải, có độ đàn hồi nhất định và không bị vụn nát . Ngược lại, loại thịt giả hoặc kém chất lượng thường có thớ ngắn, bở, do làm từ thịt lợn hoặc tẩm ướp hóa chất làm mềm. Xé thử miếng thịt này sẽ thấy dễ đứt vụn, không có độ dai của thớ cơ tự nhiên.
  • Mùi hương: Trâu gác bếp chuẩn có mùi thơm khói nhẹ và hương gia vị núi rừng đặc trưng (thoang thoảng mùi mắc khén, hạt dổi…) ngay cả khi chưa xé nhỏ. Khi nướng lên, mùi thơm càng rõ và không có mùi lạ. Thịt kém chất lượng thường có mùi hắc của phụ gia hoặc mùi khói khét do tẩm hương liệu công nghiệp, thiếu đi mùi thơm tự nhiên của thịt và gia vị Tây Bắc.
  • Hương vị: Miếng thịt trâu gác bếp ngon khi nhai kỹ sẽ cảm nhận vị ngọt dịu của thịt trâu tiết ra, hòa với vị mặn cay của gia vị rất hài hòa . Càng nhai càng bùi, hậu vị đọng lại thơm ngon. Trong khi đó, thịt giả thường không có vị ngọt thịt, ăn chỉ thấy vị mặn hoặc mùi gia vị tẩm ướp quá nhiều, đôi khi còn có vị lạ do hóa chất . Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy chất lượng không đảm bảo.
  • Giá cả và nguồn gốc: Tuy không thuộc tiêu chí cảm quan, nhưng giá thành cũng là yếu tố giúp nhận biết. Thịt trâu gác bếp thật thường có giá khá cao (vì ~3kg thịt tươi mới làm được 1kg thịt khô, lại thêm công sức và gia vị đặc trưng) . Nếu bạn thấy sản phẩm nào giá rẻ bất thường so với mặt bằng chung, thì rất có thể đó là hàng giả hoặc chất lượng kém. Để yên tâm, hãy mua trâu gác bếp từ các cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.

Trên đây là những chia sẻ chi tiết về cách ăn trâu gác bếp ngon nhất và thưởng thức sao cho đúng điệu, cũng như cách nhận biết thịt trâu gác bếp chất lượng. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về món đặc sản hấp dẫn này. Giờ thì hãy tự tin áp dụng những bí quyết trên, chuẩn bị cho mình một đĩa trâu gác bếp thơm lừng, chấm chẩm chéo cay nồng và nhâm nhi cùng ly rượu ngô hay cốc bia mát lạnh. Chúc bạn có trải nghiệm ẩm thực thật trọn vẹn và ngon miệng!